Karşılaştırmalı Kumanca & Nogayca & Peçenekçe & Pomakça

[pomaklar.com]

Karşılaştırmalı Kumanca & Nogayca & Peçenekçe & Pomakça
*
Pomak halkı üzerine çokça yazılır çizilir ve her yazılan yazı veya makalenin içerisinde sanki beyefendiler Pomak dili uzmanıymış gibi,sanki Pomakçanın %100 unu biliyorlarmış gibi Pomak dilinin aslında olmadığını yüzdelik dilimlere ayırarak olayı çarpıtmakta ve göz göre göre yalan atmaktadırlar.
Derler ki : “…Ancak Pomak Türk lehçesi; %30 Ukrayna Slavcası, %25 Kuman-Kıpçakça, % 20 Peçenekçe, % 15 Nogayca ve % 10 Arapça’dan oluşmaktadır.
Ahmed Cevad; Balkanlar’da Akan Kan, İstanbul, s.190-191.
Ali Güler; “Yunanistan’da Etnik Gruplar: Dil Grupları”, Avrasya Dosyası, İlkbahar-Yaz 1998,C.4,Sayı 1-2, s.21…”
Pomaklar konusuyla ilgilenen hemen hemen herkes yukarıdaki alıntıyı görmüş ve okumuştur.Bu güne kadar aslında çokça yazdık böyle bir yüzdelemenin mantıksızlığını, fakat bu sefer farklı bir yöntemle anlatmaya çalışacağım.
Asıl karşılaştırmalı tablolara geçmeden evvel bu konudaki görüşümüzü açıklamakta fayda var.
Vicdanlı ve adil düşünceli bir insan Pomakça konusunda birşeyler söyleyecekse su unsurları göz önüne alması gerekmektedir.
Pomaklar dağlık yerlerde yaşayan, şehir yaşamından uzak guruplardır
(Günümüzdeki şehirlere zorunlu göç olgusu göz önüne alınmamıştır).
Dolayısı ile dillerinin daha köylüce, basit olması kaçınılmazdır. Aynı sebeple de teknik terimleri, yaşamlarında kullanmadıkları ifadeleri başka dillerden ödünç almaları da çok doğaldır. Türkiyede bir araba ya da bilgisayar reklamına bakın, ne dediğimi daha iyi anlarsınız. Zira günümüz Türkçesinde yüzde kaç fransızca,yüzde kaç arapça,farsça ve son dönemde ingilizce kelimenin kullanıldığını yazmaya kalkarsak ortada Türkçe yoktur demek zorunda kalacağız.
Oysa gerçek olan,o dilin gramatik yapısında gizlidir.Her dil dışarıdan kelimeler alabilir,almak zorundadır da.Fakat aldığı o kelimeyi kendi gramer yapısı içerisinde kullanıyorsa hiçkimse asıl kelimenin menşeine artık bakamaz.Bakmaya hakkıda yoktur.
Örneğin Çanta kelimesini ele alalım.Türkçe bu kelimeyi çoğul kullanabilmek için “çantalar” demeniz gerekmektedir,oysa Pomakça ve diğer slav dillerinde çoğul olarak kullanabilmek için ” čanti” demeniz gerekmektedir. Çanta köken itibariyle Türkçe dilinden gelmiş olsa bile ,söz konusu kelimeye asıl manasını, kullanıldığı dildeki kullanım tarzı,kullanıldığı dilin gramatik tarzı verir.
Diğer yandan Pomakçanın nasıl karma bir dil olduğunu yalanını güçlendirmek için aslında Türkiyedekilerin %99 unun bilmediği başka dil isimleride konuya eklenerek olay süslenmekte ve bilinçli olarak çarpıtılmaktadır.Bu konuda bende Nogaycası olduğunu düşündüğüm bir arkadaşa görüş sormuştum,aldığım cevabı aynen paylaşıyorum ; “…Ben bir Pomakın %15 Nogaycayı anlasın kafamı keserim : ) ,8 yıldır Pomaklardan tek kelime duymadım, ki Nogaycayı büyük ölçüde bilmekteyim, bizzat baba tarafından Nogaylıkta var : ) ve bugün Kıpçak dili konuşan halkları bir Pomakın %25 anlaması mümkün değildir.Aynı şekilde Nogayların de Pomakçayı anlaması ve Kıpçak dili konuşanlarında Pomakçayı anlaması mümkün değil, Pomakcanın hangi şivesi olursa olsun…”
Şimdi gel gelelim tablolar halinde göstermeye.Malum yazarak bir türlü anlatamadık, karşılaştırmalı tablolar vasıtasıyla belki aradaki farkın ne denli büyük olduğunu gösterebiliriz.
Tabiki bu tabloları araştırıken epeyde Nogayca,Kumanca,Peçenekçe kelimede öğrenmiş oldum,benim için oda ekstra bir fayda teşkil etti bu çalışma.Biz başkaları gibi dışımızdaki dillere düşman değiliz,.her dil bir kültür hazinesidir ve insan mümkün olduğunca bu diller hazinesinden faydalanması gerekmektedir.
Diğer yandan,ben inanıyorumki yazının başında aktardığım istatistikleri yazanlar bile bu kadar Nogayca,Kumanca veya Peçenekçe bilmiyorlardır.
Arapça tablolar çıkarmadım,çünki Arapça kökenli kelimelerin neredeyse %100 lük bölümü dini anlamlar taşıdıkları için Pomakça litaretürüne girmiştir ve inançla ilgi terimlerden oluşmaktadır.Bununda çok doğal olduğunu sanırım yazmama bile gerek yoktur.
Şimdi sizlere sırasıyla Kumanca & Nogayca & Peçenekçe dilleri ile Pomakcçanın karşılaştırmalı halini sunuyorum.Türkiye Türkçesi ilede anlamlarını yazdımki söz konusu adı geçen dillerin Pomakçayamı yoksa Türkiye Türkçesinemi daha yakın olduğunu görmenizi istedim.
***
TR Türkçe si..Kumanca..Pomakça
Ev..................Üy..............Kıshta
Yumurta........Yumurtka...Eytsa
Dağ...............Tav.............Planina
Gece.............Tün............Nosht
Kelebek........Köbelek......Peperuga
Gün..............Kün.............Den
Akşam..........Keş.............Vecher
Tatlı..............Tatlı.............Slatka / Blagu
Adın.............Atıñ.............İme
Gel...............Kel..............Yala / Ela
Senin...........Seniñ..........Tvoy / Vahs
Ekmek.........Ötmeg.........Hlep / Lap
Bugün..........Bukün..........Dnes
Ver...............Bergil...........Day / Daymi
Nasıl............Neçik...........Kak
***
TR Türkçe si..Nogayca..Pomakça
Elma..............Alma........Yabalka
Balık..............Balık.........Riba
Kan................Kan..........Kırf
Siyah.............Kara.........Cherno
Ölüm.............Olim..........Mırtva
Kitap..............Kitap.........Kniga
Köpek............İyt.............Kuche
Yağmur..........Cavun......Dısht
Taş................Tas...........Kamen
Yüzük............Yuzik........Prsten
Gece.............Tun...........Nosht
Tuz................Tuz...........Sol
Deri...............Teri...........Koja
Su.................Sıv............Voda
Ateş..............Ot.............Ogan
Yıldız............Yuldız.......Zvezda
Üç.................Uış...........Tri
Tilki...............Tulki.........Lesitsa
***
TR Türkçe si..Peçenekçe..Pomakça
Halk...............Bodun..........Narot
Şubat.............Ekiş.............Malkushen
Mart...............Veçem.........Golemi
Kitap..............Bitig.............Kniga
Zaman...........Ödüş...........Vreme
Üzüm.............Üzüm..........Grozde
Tavşan...........Tavışgan.....Zayek
Kedi...............Çedük.........Kote / Kotka
Balık..............Balık...........Riba
Tavuk............Toh..............Kukoshka
Domuz..........Dosh...........Svin
Örümcek.......Örümcek.....Payek
Elma..............Elma...........Yabalka
Karpuz...........Büken.........Lebenitsa /Dina
Bahçe............Kiri / Çug.....Gradina
İlaç................Örünteg.......Lekova / Ap / Tsar
Elbise............Keyit............Dreyi
Karınca.........Yarmak........Mravka / Mravuchka
Saat..............Örüg............Chas
*
İbrahim Kenar.