Boşnakların Kimliği

[pomaklar.com]

Boşnakların Kimliği

Bugün Bosna-Hersek cumhuriyetinde yaşayan Müslümanların büyük çoğunluğu Boşnak'tır. Boşnaklar Slav kökenlidirler. Konuştukları Boşnakça ise Hırvatça ile Sırpça karışımı bir dildir. Tarihi kayıtlarda Boşnakların, daha önce Volga Nehri civarında yaşadıkları ve 10. yüzyıldan sonra Balkanlara göç etmeye başladıkları bildirilmektedir. Kaynaklarda, Volga Nehri kıyılarından göç eden Boşnakların içinde İslami inanca sahip olanların da bulunduğu ancak bunların İslamı tam olarak kavrayabilmiş ve hayatlarına tam anlamıyla geçirebilmiş kimseler olmadıkları ifade edilmektedir. Boşnaklar Balkanlara göçettikten sonra Ortodoks Sırplar ile Katolik Hırvatların arasında dağlık bir bölgeye yerleştiler ve bu bölgede kendilerine özel bir yönetim oluşturdular. Buraya yerleşen Boşnakların önemli bir kısmı hıristiyanlığı benimsediler. Ancak bunlar kendilerine özel bir mezhep oluşturdular. Bu mezhepte İslam inancının da etkisi görülüyordu. Bunun sebebi ise hıristiyanlığı benimseyen boşnakların daha önce İslam'ı benimsemiş olan diğer boşnaklar ile sıkı münasebet içinde olmaları ve onların inanç ve anlayışlarından az çok etkilenmeleriydi. Şu var ki, hıristiyanlığı benimseyen boşnakların farklı bir mezhep oluşturmaları gerek katolik gerekse ortodoks hıristiyanların baskıları ile karşı karşıya gelmelerine yolaçtı. Bu durum üzerine sözkonusu hıristiyanlara karşı Osmanlılardan yardım istediler.

Boşnaklar Osmanlıların 1463'te Bosna'yı, 1483'te Hersek'i ele geçirmelerinden sonra kalabalık kitleler halinde Müslüman oldular. O dönemde boşnaklarla birlikte Sırplar ve Hırvatlardan da Müslüman olanlar oldu. Ancak boşnakların tamamına yakın bir kısmı çok uzun sürmeyen bir süre içinde Müslüman olmuştur.

Boşnakların Müslüman olduktan sonra İslamiyete sıkı bir şekilde sarıldıkları ve bölgede İslamiyetin güçlenmesi için bütün imkanları ile çalışmaya başladıkları tarihi kaynaklarda bildirilmektedir. Onların bu tutumları İslam'ı hiçbir baskı ile karşılaşmadan benimsediklerinin açık delilidir. Ancak I. Dünya Savaşı sırasında ve daha sonrasında yaşanan sıkıntılar, II. Dünya Savaşı sonrasında da komünistlerin Yugoslavya yönetimini ele alarak İslami eğitim yollarını tamamen kapatmaları boşnaklar arasında kısmen dejenerasyona yolaçtı. Son yıllarda ise boşnak halkı arasında yeniden İslami uyanış hareketi başladı ve bu hareket çok hızlı bir şekilde yayıldı. Bu hareketin etkisini Bosna-Hersek'in her tarafında müşahede etmek mümkündür.

http://www.vahdet.com.tr/isdunya/dosya3/0808.html